Parahyrje
Marrëdhënia mes popullit shqiptar të Kosovës dhe popullit palestinez është karakterizuar nga një ndjeshmëri reciproke ndaj vuajtjeve të njëri-tjetrit, ndonëse marrëdhëniet zyrtare mes dy shteteve kanë pasur pengesa të shumta. Kjo ndarje mes solidaritetit të popujve dhe politikës shtetërore është reflektuar në deklaratat, qëndrimet, dhe reagimet ndër vite. Në këtë artikull ofrohet një pasqyrë kronologjike e zhvillimeve dhe deklaratave më të rëndësishme që karakterizojnë raportin Palestinë–Kosovë, që nga vitet ’80 e deri më sot.
🕰️ Timeline i ngjarjeve dhe qëndrimeve kryesore (1985–2025)
1980–1990
- Solidariteti i heshtur – Në këtë dekadë mungojnë deklarata të qarta nga lidershipi palestinez për çështjen shqiptare në Jugosllavi, megjithatë, populli palestinez dhe grupe të caktuara kanë treguar solidaritet me popujt që vuajnë nën represion.
1999
- Gjatë luftës së Kosovës, shumë palestinezë e përjetojnë dhunën ndaj shqiptarëve të Kosovës në dritën e përvojës së tyre me okupimin dhe kolonizimin izraelit. Në anën tjetër, shumë shqiptarë të Kosovës shfaqin empati për popullin palestinez në mediat dhe tubimet e tyre gjatë kohës së luftës. Lufta në Kosovë dhe vuajtjet e popullit shqiptar gjetën jehonë në mediat dhe opinionin publik palestinez.
Në prill 1999, aeroplanët e endeoperativitetit Palestine Airlines nga Gaza u nisën drejt Shqipërisë me ekipe mjekësore, barna dhe lodra për refugjatët shqiptarë të Kosovës. Ekipi përbëhej nga specialistë e infermierë shumëgjuhësh. - Nxënëse palestineze në Nablus mbledhën para për fëmijët refugjatë shqiptarë në Kosovë — dokumentuar me fotografi nga AFP.
- Ka ekzistuar edhe organizim i protestave në qytete palestineze në mbështetje të Kosovës.
2008 – Shpallja e Pavarësisë së Kosovës
- Në media dhe shoqërinë palestineze pavarësia e Kosovës u komentua si zhvillim pozitiv dhe si dëshmi për të drejtën e vetëvendosjes.
2011
- Delegacione nga Palestina kanë marrë pjesë në takime ndërkombëtare ku ka qenë edhe Kosova, por nuk ka pasur ndërveprime bilaterale të rëndësishme.
2015
- Sipas një artikulli të “PreshevaJone.com”, ambasadori palestinez në OKB, Riyad Mansour, deklaroi se “Palestina mbështet pavarësinë e Kosovës” dhe se populli palestinez “e ka ndjekur me vëmendje dhe simpati rrugëtimin e Kosovës drejt lirisë”.
2018
- Gjatë një interviste tjetër për media arabe, zyrtarë palestinezë theksuan se “njohja e Kosovës është çështje e diskutueshme mes vendeve islamike”, dhe se Palestina “nuk ka pozicion zyrtar përfundimtar”.
2020
- Pas nënshkrimit të marrëveshjes Kosovë–Izrael në Uashington, e cila përfshinte edhe hapjen e ambasadës së Kosovës në Jerusalem, reagimet nga bota islame – përfshirë edhe zyrtarë palestinezë – ishin të ashpra.
- Ministria e Jashtme e Palestinës kritikoi këtë vendim duke e konsideruar “shkelje të statusit të Jerusalemit”, dhe duke kërkuar nga Kosova ta rishqyrtojë.
2023–2025
- Megjithë mbështetjen morale nga shumë individë palestinezë për Kosovën, njohja zyrtare nuk ka ndodhur.
- Në vitet e fundit, reagimet nga komuniteti kosovar në mbështetje të Palestinës – sidomos gjatë sulmeve të përsëritura në Gaza – kanë qenë të mëdha, me protesta, lutje kolektive dhe dërgim ndihmash.
- Në një intervistë për ATV-në, Ibrahim Khraishi tha: “Jam mirënjohës popullit të Kosovës për solidaritetin me popullin palestinez gjatë kësaj krize në Gaza.”
- Megjithatë, e kundërshton vendosjen e ambasadës së Kosovës në Jerusalem: konsiderohet shkelje e legjitimitetit ndërkombëtar dhe së drejtës ndërkombëtare, dhe kërkohet zhvendosja e saj në Tel Aviv për të hapur “dyert për mendime të tjera pozitive” ndaj Kosovës
- Khraishi nuk dha premtim për njohje të menjëhershme të Kosovës. Por tha: “fillimisht Kosova të zhvendosë ambasadën… kjo do të na hapë dyert që të mendojmë ndryshe me Kosovën dhe popullin e Kosovës”
- 31 Janar 2025, qeveria e Kosovës, në krye me Albin Kurti, vendosi t’i ndajë 500,000 € ndihmë humanitare për Palestinezët e Gazës, menjëherë pas armëpushimit që nisi 19 janar 2025
- Le të përmendet edhe mbështetja e përsëritur e Presidentes Vjosa Osmani, e cila më 28 korrik 2025 kërkoi një fund të katastrofës humanitare në Gaza dhe u shpreh për një paqe të drejtë dy‑shtetërore
📅 Timeline e përmbledhur
| Data | Ngjarja / Deklarata |
|---|---|
| Prill 1999 | Ndihmë palestineze për refugjatët nga Kosova: ekipe mjekësore Gaza‑Shqipëri, donacione fëmijësh |
| Maj 1999 | Nxënëse palestineze mbledhin ndihmë për refugjatët shqiptarë në Nablus |
| 7 Nëntor 2023 | Khraishi (OKB‑Gjenevë): mirënjohje për solidaritetin kosovar; kundërshtim i ambasadës në Jerusalem; kërkon rishqyrtim |
| 31 Janar 2025 | Kosova aprovon ndihmë 500 k€ për Palestinezët në Gaza pas armëpushimit |
| 28 Korrik 2025 | Presidente Osmani i kërkon fund humanitarizmit në Gaza, mbështetje për dy‑shtetet |
Përmbyllje
Marrëdhëniet mes Kosovës dhe Palestinës paraqesin një ironi historike: dy popuj që ndajnë histori vuajtjesh, represioni dhe përpjekjesh për vetëvendosje, por që nuk kanë arritur të krijojnë një lidhje zyrtare diplomatike për shkak të faktorëve politikë dhe gjeostrategjikë. Solidariteti nga poshtë – nga populli te populli – mbetet më i fortë se lidhjet nga lart. Ndërkohë që Palestina ende nuk e ka njohur pavarësinë e Kosovës, populli palestinez dhe shumë nga përfaqësuesit e tij në arenën ndërkombëtare kanë shfaqur mirëkuptim, afërsi emocionale dhe mbështetje për popullin e Kosovës. Në një të ardhme ku politika nuk do të ndalë drejtësinë, një njohje reciproke dhe bashkëpunim më i ngushtë duket jo vetëm i mundur, por i natyrshëm.
